Ten serwis używa plików cookie. Więcej informacji  #  This website uses cookies. More information
Szkoda Polski na podziały!
 
••• Na teren Polski przedostał się groźny koronawirus COVID19. Rząd ogłosił stan epidemii i wydał przepisy regulujące zasady działania służby zdrowia, wprowadził kwarantanny dla osób mających kontakt z zarażonymi lub wracających z zagranicy, zamknięto lotniska oraz wszelkie obiekty i imprezy, w których zwykle jednocześnie przebywa wiele osób ••• Pomimo wielkiego niebezpieczeństwa dla życia obywateli - prezes partii rządzącej, premier rządu i prezydent państwa nie widzą przesłanek do przesunięcia majowych wyborów prezydenckich na termin późniejszy ••• Dwa miliardy (to dwa tysiące milionów) złotych na partyjną propagandę TVP zamiast na ochronę zdrowia obywateli. Tak bezwzglednie czynią ludzie zaślepieni żądzą władzy, a nie zatroskani dobrostanem Polaków ••• Partia i rząd przemawiają wyborcom "do ręki" ••• dobrazmianagate - kasta wysokich urzędników państwowych, kilku członków "dobrze zmienionej" Krajowej Rady Sądownictwa, działając w porozumieniu, dostarczali heiterce dane osobowe, a ta rozpowszechniała anonimy szkalujące sędziów niepokornych wobec władczej destrukcji wymiaru sprawiedliwości ••• Komisja Europejska formalnie pozwała Polskę, członka UE, do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazując, że polska ustawa o Sądzie Najwyższym jest niezgodna z prawem UE, narusza zasadę niezależności sądów oraz zasadę nieusuwalności sędziów ••• Psucie państwa i demokracji w Polsce, prawa i sądownictwa niepokoi wielu Polaków, Parlament Europejski i Komisję Europejską ••• Piętnasty rok Polska jest w Unii Europejskiej. Niestety władza bieżącej kadencji systemowo oddala nas od wspólnoty rozwoju i bezpieczeństwa, pomimo że Polacy w zdecydowanej większości akceptuje i docenia naszą przynależność do UE •••
Wtorek 12.11.2024
Warto zrozumieć
 
 Lista tematów 
REFORMA ADMINISTRACYJNA

1 stycznia 1999 r. weszła w życie reforma administracyjna, zgodnie z którą terytorium Polski zostało podzielone na 16 województw (w latach 1975-1998 było ich 49), 308 (od stycznia 2003 - 314) powiatów ziemskich (w latach 1975-1998 nie było powiatów, a istniejące do roku 1975 działały w ramach jednolitej władzy państwowej) oraz na 2489 (od 1 stycznia 2010 - 2479) gmin. Razem 2809 jednostek samorządu. Reforma ta została ściśle związana z podziałem zadań oraz kompetencji pomiędzy poszczególne szczeble samorządu i administrację rządową. (Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa - Dz.U. 1998.96.603, Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie utworzenia powiatów - Dz.U. 1998.103.652).

2809 jednostek samorządu terytorialnego (według stanu z 1 stycznia 2014 r.) obejmuje wymienione wyżej liczby województw, powiatów i gmin; wśród tych ostatnich jest: 1566 gmin wiejskich, 608 - miejsko-wiejskich, 305 - miejskich (miast-gmin), w tym 66 miast-gmin na prawach powiatów (tzw. powiatów grodzkich); do takich należy miasto stołeczne Warszawa, mające szczególne uregulowania prawne. Powiaty ziemskie skupiają od 3 (m.in. pow. wschowski) do 19 gmin (m.in. pow. bielski), województwa - od 12 powiatów (ziemskich i grodzkich) w opolskiem do 42 w mazowieckiem. 913 miejscowości ma status miasta.

Radni oraz wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast wybierani są w wyborach powszechnych (ordynacje w zakładce wybrane akty prawne.) Starostów w powiatach i marszałków w samorządowych województwach wybierają radni. Wójtowie (w gminach wiejskich), burmistrzowie (w gminach miejskich i miejsko-wiejskich) oraz prezydenci (w większych miastach) są jednoosobowymi zarządami swoich jednostek. Według stanu z 1 stycznia 2014 r. w samorządach jest 1566 wójtów, 806 burmistrzów, 107 prezydentów miast, 314 starostów i 16 marszałków województw oraz łącznie 46 400 radnych w radach gmin, powiatów i w sejmikach województw.

Nowoczesny standard życia publicznego osiągnięty w wyniku reformy ma swe źródło w zasadach przyjętych wcześniej w krajach Unii Europejskiej. Nowe województwa reprezentują potencjał gospodarczy i ludnosciowy zdecydowanie lepiej nawiązujący do wskaźników charakteryzujących analogiczne jednostki terytorialne w tamtych krajach.

Samorządy gminne działały już w nowych warunkach ustrojowych państwa polskiego od 1990 r. Wprowadzony w 1999 r. trójstopniowy podział terytorialny utrzymuje usytuowanie gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego, niezależnej od powiatu i województwa samorzadowego. Niezależność nie wyklucza współdziałania poszczególnych organów samorządowych ani różnicowania zadań i uprawnień gmin stosownie do lokalnych możliwości. (Zadania i kompetencje: Ustawa o samorządzie gminnym - Dz.U. 1993.13.74 ze zm.)

Zadania ponadgminne powierzono powiatom znajdującym się blisko gmin. w zakresie działań samorządów powiatowych są m.in. sprawy zagospodarowania przestrzennego, ochrony zdrowia, ochrony środowiska, pomocy społecznej, bezpieczeństwa obywateli; w powiatach też skupiono różne instytucje wyspecjalizowane, np. świadczące usługi dla rolnictwa oraz banki. (Zadania i kompetencje: Ustawa o samorządzie powiatowym - Dz.U. 1998.91.578 ze zm.)

Samorząd lokalny działający w gminach wiejskich i miejskich oraz w powiatach, odpowiada przed mieszkańcami przede wszystkim za zapewnienie świadczenia usług publicznych w wielu dziedzinach, za zarządzanie majątkiem publicznym danej wspólnoty i podstawowymi służbami obsługującymi życie zbiorowe. Powiat ma w swojej gestii m.in. szpital (ochrona zdrowia finansowana jest przez regionalne kasy chorych), szkoły średnie, instytucje kultury, urząd zatrudnienia, drogi powiatowe, różne służby, inspekcje i straże.

Samorząd regionalny działający w województwach odpowiada głównie za politykę regionalną i stwarzanie strategicznych warunków do rozwoju gospodarczego na danym terenie, za rozwiązywanie strukturalnych problemów regionu i współdziałanie w tym zakresie z rządem oraz z samorządami lokalnymi. Samorząd województwa w niewielkim zakresie zarządza też niektórymi dziedzinami życia zbiorowego, przede wszystkim w dziedzinie kultury narodowej, oświaty i ochrony zdrowia; ma też w swej gestii drogi wojewódzkie. (Zadania i kompetencje: Ustawa o samorządzie województwa - Dz.U. 1998.91.576 ze zm.)

Rząd i administracja rządowa (centralna i terenowa) wykonują zadania wynikające z realizacji polityki państwa i zarządzania sprawami o charakterze ogólnopaństwowym. Poza niewielką grupą administracji niezespolonych, podległych bezposrednio ministrom, większość administracji terenowych została usytuowana w ramach wojewódzkich administracji zespolonych, działających pod zwierzchnictwem wojewodów. Do wojewody należy również sprawowanie nadzoru nad działalnością wszystkich jednostek samorządu terytorialnego w województwie - na podstawie kryterium zgodności z prawem. (Zadania i kompetencje: Ustawa o administracji rządowej w województwie - Dz.U. 1998.91.576 ze zm.)

Problemy z nazewnictwem. Na oficjalnych tablicach z godłem państwa umieszczanych na budynkach, w aktach prawa miejscowego, na drukach kancelaryjnych - nazwy jednostek samorządu terytorialnego, nazwy ich urzędów i organów nie odpowiadają jednolitym zasadom. Rozmaitość jest duża: gmina, miasto i gmina, gmina i miasto, urząd gminy, urząd gminny, urząd miasta i gminy, urząd miasta, urząd miejski, burmistrz miasta, burmistrza miasta i gminy, burmistrza gminy i miasta, burmistrz gminy. Wspomniane zasady (choć nie pełne) można znaleźć w dwóch ustawach. W ustawie o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. 1998.96.603 ze zm.) w art. 1 ust. 2 postanawia się: Jednostkami zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa są: gminy, powiaty i województwa. Ustawa nie wymienia miasta jako stopnia podziału terytorialnego. Miasto to status danej miejscowości a nie odrębny stopień podziału; jest ono albo samo gminą (gminą miejską) albo leży na terenie gminy, tzn. jest - obok obszarów wiejskich - częścią gminy (wówczas gminy miejsko-wiejskiej). Określenie "miasto i gmina" czy "gmina i miasto" jest nie właściwe, to nie są dwie różne JST. Zdecydowanie bardziej poprawny jest opis: "gmina z miastem" dla gminy miejsko-wiejskiej (na obszarze takiej gminy zawsze występuje tylko jedno miasto); analogicznie "burmistrz gminy z miastem". W innych kwestiach można się posłużyć przepisami ustawy o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. 2001.142.1591 ze zm.): regulacje zawarte w art. :15 - organem stanowiącym i kontrolnym w gminie jest rada gminy, jeżeli siedziba rady gminy znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy, rada nosi nazwę rady miejskiej; w art. 11a - organami gminy są: rada gminy i wójt (ilekroć w ustawie jest mowa o wójcie, należy przez to rozumieć także burmistrza oraz prezydenta miasta); w art. 26 - w gminie, której siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy organem wykonawczym jest burmistrz, a w miastach powyżej 100 000 mieszkańców organem wykonawczym jest prezydent miasta. Dotyczy to również miast, w których do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy prezydent miasta był organem wykonawczo-zarządzającym. Brak natomiast przepisu mówiącego jak jednolicie powinna brzmieć nazwa urzędu w gminach miejskich - przeważa nazwa "urząd miasta".

REGIOset, 2014.01.02.


WYSZUKIWARKA
gmin, miast, powiatów i województw

Czysty węgiel z nieba