{&GHL1}: urzędy, instytucje i statystyki

		Wybory parlamentarne w 2011 roku jedno- czy dwudniowe?
W sondażu zrealizowanym przez Instytut Spraw Publicznych w dniach 11-14 lutego 2010 roku na ogólnopolskiej, losowej, reprezentatywnej próbie dorosłych mieszkańców Polski, 40% ankietowanych stwierdziło, że wydłużenie czasu głosowania do dwóch dni (w sobotę i niedzielę) ułatwiłoby im wzięcie udziału w wyborach. Biorąc pod uwagę, że uprawnionych do głosowania jest ok. 30 milionów Polaków, można przyjąć, iż z dodatkowego dnia głosowania mogłoby skorzystać nawet do 12 milionów osób. Uzyskany wynik staje się szczególnie istotny w przypadku niezdecydowanych wyborców (25% ankietowanych), czyli respondentów, którzy nie są pewni czy wezmą udział w wyborach do Sejmu. Spośród tej grupy osób, aż 60% Polaków opowiedziało się za dwudniowymi wyborami. Z punktu widzenia frekwencji wyborczej, ta grupa niestabilnych wyborców wydaje się być kluczowa. Osoby wahające się w kwestii uczestnictwa w wyborach często nie biorą udziału w głosowaniu z przyczyn od nich niezależnych (tzw. absencja przymusowa). Wybory jednodniowe wyłączają z aktu głosowania znaczną grupę wyborców, którzy nie mają czasu lub możliwości udziału w wyborach w niedzielę - według wyników badań CBOS z 2006 roku 59% Polaków pracuje w weekendy. Za wydłużeniem wyborów do dwóch dni przemawiają następujące argumenty: • Dwudniowe głosowanie jest rozwiązaniem sprawdzonym. Podczas referendum akcesyjnego w 2003 roku, z dodatkowego dnia głosowania skorzystało ponad 5 milionów wyborców, co umożliwiło przekroczenie wymaganego konstytucyjnie dla jego ważności progu frekwencji (frekwencja wyniosła 58,85%). Dla porównania, w jednodniowym referendum konstytucyjnym wzięło udział zaledwie 42,86% obywateli. • Dwudniowe głosowanie jest rozwiązaniem bezpiecznym, nie powoduje problemów organizacyjnych • Dwudniowe głosowanie nie jest równoznaczne z podwojeniem kosztów wyborów. Według szacunków PKW, wydłużenie głosowania do dwóch dni powinno zwiększyć koszty organizacji wyborów o ok. 40% • Dwudniowe głosowanie w podobnym stopniu ułatwiłoby wzięcie udziału w wyborach przedstawicielom wszystkich grup społecznych. Miejsce zamieszkania, wykształcenie, czy też wiek osób badanych nie wpływają znacząco na ich stosunek do dwudniowych wyborów. Fundacja Instytut Spraw Publicznych (ISP) jest jednym z wiodących polskich think tanków, niezależnym ośrodkiem badawczo-analitycznym. ISP powstał w 1995 roku. Poprzez prowadzenie badań, ekspertyz i rekomendacji dotyczących podstawowych kwestii życia publicznego Instytut służy obywatelowi, społeczeństwu i państwu. ISP współpracuje z ekspertami i badaczami z polskich i zagranicznych ośrodków naukowych. Wyniki projektów badawczych prezentowane są na konferencjach i seminariach oraz publikowane w formie książek, raportów, komunikatów i rozpowszechniane wśród posłów i senatorów, członków rządu i administracji, w środowiskach akademickich, a także wśród dziennikarzy i działaczy organizacji pozarządowych. Komentarzy do wyników badań udzielają eksperci ISP. Dr Jacek Kucharczyk, Prezes Zarządu ISP, tel. 22 556 42 61 * * * Możliwość zarządzania dwudniowych wyborów wprowadziła ustawa Kodeks wyborczy z dnia 5 stycznia 2011 r. (Dz.U. 2011.21.112). Ponadto ww. ustawa przesądza o jednomandatowych okręgach wyborczych w wyborach do Senatu (art. 256) począwszy od wyborów tegorocznych; sto nowych okręgów senatorskich określa Załącznik nr 2 do ustawy. Jednomandatowe okręgi wyborcze obowiązywać będą także w wyborach samorządowych do rad gmin (art. 415). Ta reguła obejmie 2414 gmin (97,4% gmin, w których mieszka 73,6% obywateli). "Kodeks" pozostawia proporcjonalne zasady wyboru radnych w 65 gminach-miastach na prawach powiatów, także w wyborach do rad powiatów i sejmików województw. Nowością są również zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego (Dz.U. 2011.34.172). Przepisy jej artykułów 1, 2 i 3 zobowiązują komitety wyborcze do przestrzegania kwoty 35% jako minimalnego udziału liczby kandydatów-kobiet oraz liczby kandydatów-mężczyzn w liczbie wszystkich kandydatów na listach wyborczych. Nie dotrzymanie tego warunku uniemożliwia rejestrację listy przez PKW. Wracając do czasu trwania wyborów: artykuł 4 Kodeksu wyborczego brzmi: § 1. Wybory odbywają się w dniu wolnym od pracy. § 2. Organ zarządzający wybory może postanowić, że głosowanie w wyborach przeprowadzone zostanie w ciągu dwóch dni. § 3. Jeżeli głosowanie w wyborach przeprowadza się w ciągu dwóch dni termin głosowania określa się na dzień wolny od pracy oraz dzień go poprzedzający. Ustawę Koseks wyborczy przegłosowano w Sejmie 3 grudnia 2010 r. Za jej przyjęciem - z takim jak wyżej brzmieniem art. 4 - głosowało 426 posłów (wszyscy obecni, ze wszystkich klubów i kół), nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Nie często się zdarza aby koalicja i opozycja jak jeden mąż zgodnie głosowały nad przyjęciem kompletnego aktu prawnego. Do uchwalonej wówczas w Sejmie ustawy Senat wniósł 312 poprawek, żadna z nich nie dotyczyła artykułu 4 "Kodeksu". Sejm - po przyjęciu części senackich poprawek - uchwalił ostateczne brzmienie ustawy w dniu 5 stycznia 2011 r. z zapisem art. 4 w takim brzmieniu jakie przyjęto jednogłośnie 3 grudnia ub.r. O wyborze jednodniowych czy dwudniowych wyborów decyduje organ je zarządzajacy. W przypadku wyborów Prezydenta RP jest to Marszałek Sejmu (art. 289 "Kodeksu wyborczego"), w przypadku wyborów parlamentarnych (krajowych i europejskich) - Prezydent RP (art. 194, 257, 331), w przypadku wyborów samorządowych - Prezes Rady Ministrów (art. 371 i 470). Od kilku dni ci sami prominentni posłowie z klubu partii "Prawo i Sprawiedliwość", którzy trzy miesiące temu wraz z pozostałymi kolegami klubowymi gremialnie opowiedzieli się za możliwością zarządzania głosowań dwudniowych w odniesieniu do wszystkich ujętych w "Kodeksie" wyborów (posłów, senatorów, Prezydenta RP, posłów do Parlamentu Europejskiego, radnych do samorządów terytorialnych, wójtów, burmistrzów i prezydentów miast) podnoszą, że cytowany wyżej zapis artykułu 4 "Kodeksu wyborczego" - w odniesieniu do wyborów do Sejmu i Senatu - jest, ich zdaniem, niezgodny z zapisem artykułu 98 Konstytucji RP. Ustęp 2 tego artykułu brzmi: Wybory do Sejmu i Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu, wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. Uważają oni bowiem, że użycie w Konstytucji liczby pojedynczej "na dzień wolny od pracy" przesądza o wykluczeniu zarządzenia wyborów na dwa kolejne dni, w tym dzień wolny od pracy. Wśród ekspertów nie brak opinii potwierdzających konstytucyjność przepisów "Kodeksu wyborczego" dotyczących przeprowadzania głosowania w wyborach posłów i senatorów w ciągu dwóch dni. Być może w tej sprawie będzie skierowane pytanie do Trybunału Konstytucyjnego. Podnoszone są również kwestie większych kosztów wyborów dwudniowych oraz obawy o właściwe zabezpieczenie urn wyborczych po zakończeniu głosowania pierwszego dnia a przed rozpoczęciem głosowania w dniu następnym. REGIOset, 2011.03.04