RADA EUROPEJSKA

Najwyższa instytucja polityczna Unii Europejskiej mająca głos decydujący w kreowaniu strategii funkcjonowania Wspólnoty. W skład Rady wchodzą szefowie państw i rządów krajów członkowskich (większość państw jest reprezentowana przez premierów), stały przewodniczący tejże Rady (wybierany przez Rade na dwuipółletnią kadencję) oraz przewodniczącego Komisji Europejskiej. W pracach Rady uczestniczy również wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Na posiedzenia mogą być zapraszani: przewodniczący Parlamentu Europejskiego oraz - według tematyki w porządku obrad - po jednym ministrze krajowym i jeden z komisarzy KE. Swój obecny status Rada Europejska uzyskała w 2009 r. na mocy Traktatu z Lizbony a oficjalną nazwę - w 1986 roku na mocy Jednolitego Aktu Europejskiego. Zebrania Rady odbywają się dwa lub trzy razy do roku, raz w stolicy kraju sprawującego w danym czasie prezydencję, czyli przewodnictwo w Unii Europejskiej i dodatkowo zazwyczaj w Brukseli.

Donald Tusk - wieloletni polski premier - na czele Rady. 30 sierpnia 2014 r. przywódcy 28 państw członkowskich Unii Europejskiej wybrali na przewodniczącego Rady Europejskiej Donalda Tuska (57) - wówczas urzędującego premiera polskiego rządu. Wybór ten dobitnie podkreśla pozycję Polski we wspólnocie, a także uznanie dla politycznego dorobku polskiego polityka na forum europejskim. Dwuipółletnią kadencję przewodniczącego Rady Europejskiej (z możliwością przedłużenia na drugi taki sam okres) Donald Tusk rozpocznie 1 grudnia 2014 r. Zastąpi na tym stanowisku Belga Hermana Van Rompuy'a. Nieoficjalnie stanowisko przewodniczącego Rady bywa określane mianem prezydenta Unii Europejskiej. Po wyborze przewodniczącego Rada - za zgodą nowego przewodniczącego Komisji Europejskiej - mianowała Federicę Mogherini (41), ministra spraw zagranicznych Włoch, wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, na miejsce kończącej swoją misję Brytyjki Catherine Ashton. Nominacja Włoszki oraz 28 nowych komisarzy podlega przyjęciu w drodze głosowania przez Parlament Europejski.

Decyzje Rady zapadają na zasadzie konsensusu (w drodze konsultacji i rokowań). Podjęte uchwały nazywa się deklaracjami. Nie mają one wiążącej mocy prawnej dla Wspólnot Europejskich. Głównym zadaniem Rady jest uchwalanie ogólnych wytycznych dotyczących priorytetowych spraw dla Wspólnot. Rada podejmuje także uchwały dotyczące przyjęcia nowych członków lub stowarzyszenia państw. Rada nie jest instytucją prawodawczą.

Rada określa kierunki wspólnotowej polityki zagranicznej, które stają się następnie przedmiotem prac Rady Unii Europejskiej (zwanej dawniej Radą Ministrów Unii), współpracuje z Parlamentem Europejskim i wspiera bezpośrednie wybory do tego organu. Traktowana jest także jako swoisty "sąd polubowny", bowiem zajmuje stanowisko w sprawach nierozstrzygniętych na niższych szczeblach, szczególnie w sprawach wymagających ścisłej współpracy. Rada Europejska pozostaje poza kontrolą Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.