EUROPEJSKA AKADEMIA SOŁTYSÓW
Skrypt 48 - 25 lutego 2003 r.

---

W I turze składania wniosków przez przedsiębiorców (Działanie 1), zamkniętej 16 października 2002 r., pozytywną ocenę końcową uzyskały 162 wnioski (przy 216 złożonych) na łączną kwotę przekraczającą 156 mln zł (wykorzystanie dostępnego dla przedsiębiorców limitu z rocznych umów finansowych na lata 2000 i 2001 - 31,2%). Największym zainteresowaniem wśród firm zajmujących się przetwórstwem artykułów rolnych i rybnych, cieszyła się modernizacja sektora mięsnego - 44,44% złożonych wniosków. Od 6 stycznia do 7 lutego 2003 r. przyjmowane były wnioski w ramach II tury. W skrypcie odpowiedzi Agencji RiMR na pytania dotyczące SAPARDu zadawane przez przedsiębiorców. Zobacz opis schematów w skrypcie nr 3.

---

• Czy przetwórnia rozliczająca się na podstawie księgi przychodów i rozchodów (brak pełnej księgowości ponieważ roczny obrót firmy jest mniejszy niż 800 tys. EUR netto lub forma prawna czy zakres działalności nie wymaga takiej formy rozliczeń) może ubiegać się o pomoc? Zwracam uwagę, że w "Zasadach..." określono "Okres istnienia podmiotu uprawniający do ubiegania się o pomoc wynosi minimum 12 miesięcy oraz musi być zakończony bilansem." Dodatkowo, wymaganymi załącznikami do biznes planu są sprawozdania finansowe za ostatnie trzy lata obrachunkowe oraz za rok bieżący (za ostatni zakończony kwartał przed złożeniem wniosku) w tym bilanse majątkowe (F-02), rachunki zysków i strat (F-02) oraz przepływy pieniężne, które nie są wymagane polskim prawem dla tych podmiotów.

Przedsiębiorstwo przemysłu przetwórczego rozliczające się na podstawi podatkowej księgi przychodów i rozchodów (firmy małe, nie prowadzące pełnej księgowości, gdyż nie jest ona wymagana przy obrotach nie przekraczających 800 000 EUR) może ubiegać się o pomoc finansową w ramach Programu SAPARD. Jednak konieczność zapewnienia jednolitych kryteriów oceny wszystkich wnioskodawców umożliwiająca przygotowanie list rankingowych powoduje, iż przedsiębiorstwo, mimo że nie sporządza obligatoryjnie sprawozdań finansowych GUS, musi przedłożyć wniosek kompletny, zawierający m.in. zestawienie bilansowe według formatu GUS F-02.

Aby spełnić ten wymóg, przesiębiorstwo-wnioskodawca na podstawie danych z prowadzonej książki przychodów i rozchodów (szczególnie zestawienie roczne zamykające rok obrachunkowy), sprawozdania PIT-5 oraz prowadzone obligatoryjnie ewidencje (środki trwałe, wyposażenie, itp.) powinien sporządzić uproszczony bilans, rachunek zysków i strat oraz przepływy finansowe (zachowując strukturę wzoru GUS F-02). Warto podkreślić, że nie jest to żaden wymóg dodatkowy, bowiem firma składając aplikację o pomoc w ramach Programu SAPARD jest zobowiązana do przedłożenia w części tabelarycznej biznes-planu bilansów, rachunków zysków i strat oraz przepływów finansowych, odwzorowujących zarówno przeszłość firmy, jak i projekcje finansowe na minimum trzy lata po zakończeniu inwestycji.

• Czy pomocą finansową z Programu SAPARD może być objęta inwestycja, na którą inwestor otrzymał (z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej) dofinansowanie w formie dopłaty do oprocentowania kredytu komercyjnego?

W przypadku inwestycji zgłoszonej do współfinansowania w ramach Działania 1, pomoc z Programu SAPARD nie może być łączona z inną pomocą ze środków publicznych (§ 4 ust. 7 pkt. 3 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 maja 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej - Dz. U. 2002.102.928)

• Czy każdy podmiot grupy kapitałowej (zakłady) może ubiegać się o pomoc finansową do wysokości limitów?

Prawo do uzyskania maksymalnej wysokości pomocy dla przetwórstwa w ramach Programu SAPARD przysługuje podmiotom, które mają odrębną osobowość prawną lub zdolność do zaciągania zobowiązań we własnym imieniu.

• Czy wnioskodawca działający w holdingu grupującym kilka spółek jednego właściciela (działających w tej samej lub różnych branżach) powinien wykazywać dane finansowe swojej spółki czy całej grupy? Bardzo często zdarza się tak, że spółki produkujące (potencjalni wnioskodawcy) pracują bez marży sprzedając towar innym spółkom holdingu, które realizują zyski.

Konstrukcja holdingu w prawie polskim nie ma wyraźnej odrębności prawnej. W szczególności holding nie jest osobą prawną ani nie posiada prawa do zaciągania zobowiązań we własnym imieniu. Co do zasady wnioskodawca (w tym przypadku uczestnik holdingu) ma przede wszystkim udokumentować, że sam spełnia podmiotowe kryteria uzyskania pomocy w ramach SAPARD.

Należy jednak zaznaczyć, że od beneficjenta Działania 1 wymagane są np. takie informacje, jak opis prowadzonej działalności, sytuacja finansowa przedsiębiorcy, plan przedsięwzięcia zawierający opis przedsiębiorstwa (§ 6 ust. 2 Rozporządzenia RM), a na żądanie Agencji także wszelkie inne dokumenty dotyczące aktywów, pasywów i przepływów pieniężnych (§ 6 ust. 3). Jeżeli w danym przypadku przedstawienie rzetelnych danych w tym zakresie bez załączenia odpowiednich danych dotyczących rozliczeń między wnioskodawcą a holdingiem wydaje się niemożliwe, to wówczas beneficjent powinien przedstawić te dane. Kwestie stosunków między wnioskodawcą a holdingiem mogą bowiem przesądzać np. o ocenie jego sytuacji finansowej.

• Czy przy zgłoszeniu wniosku o płatność beneficjent musi przedstawić dowody zapłaty za 100% całkowitych kosztów inwestycji; czy też wystarczą dowody opłacenia w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych?

Do wniosku o płatność muszą zostać dołączone zapłacone rachunki i faktury dotyczące kosztów kwalifikowanych.

• Co ma uczynić zakład, który rozpoczął działalność np. 30 lat temu i brak dokumentów tak szczegółowych?

W tym przypadku należy przedstawić najstarszą posiadaną fakturę (zgodnie z Ustawą o rachunkowości przedsiębiorca ma obowiązek przechowywania dokumentów księgowych przez okres 5 lat).

• Czy możliwe jest złożenie wniosku na kontynuację inwestycji? Konkretnie: wnioskodawca przedstawia we wniosku o pomoc koszty związane z budową ścian i dachu, a pomija koszty budowy fundamentów, które zostały wybudowane wcześniej, są już opłacone i nie będą przedmiotem wniosku?

Żadna rozpoczęta inwestycja budowlana nie podlega wsparciu w ramach Programu. Możliwe jest współfinansowanie zakupu i instalacji nowych maszyn, urządzeń i sprzętu w gotowych budynkach.

• Co rozumie się pod pojęciem, że inwestycja spełnia wymagania UE w przypadku budowy nowej rzeźni? Czy oznacza to, że na dzień złożenia wniosku o płatność ubojnia powinna być oddana do eksploatacji?

W dniu złożenia wniosku o płatność ubojnia powinna być oddana do eksploatacji. Jednym z wymaganych załączników do wniosków o pomoc jest opinia wydana przez powiatowego lekarza weterynarii, obejmująca stwierdzenie, że założenia zawarte w planie są zgodne z wymaganiami weterynaryjnymi Unii Europejskiej, a stan techniczny zakładu umożliwia realizację proponowanej inwestycji.

• Czy w ramach Schematu 1.1 przedsiębiorstwo uboju drobiu może składać projekt na zakup specjalistycznego środka transportu do przewozu żywego drobiu i samochód-chłodnię do transportu mięsa?

Zgodnie z zapisami zawartymi w Załączniku nr 2 do wspomnianego wyżej Rozporządzenia RM "Koszty kwalifikowane objęte pomocą dla przetwórstwa" koszt zakupu zarówno specjalistycznego samochodu do przewozu żywego drobiu, jak i samochodu-chłodni do transportu mięsa może być kosztem kwalifikowanym przedsięwzięcia.

• W jaki sposób wnioskodawca ma udokumentować brak odpowiedniej mocy produkcyjnej w stosunku do istniejącej bazy surowcowej w przypadku budowy nowych rzeźni ? Jakie dokumenty powinny potwierdzać zasadność takich inwestycji i przez kogo powinny być wydawane?

Do udokumentowania braku odpowiedniej mocy produkcyjnej w stosunku do istniejącej bazy surowcowej nie są wymagane żadne sformalizowane dokumenty. Biznes plan przedsięwzięcia powinien zawierać analizę marketingową, składającą się z takich części, jak:
1) charakterystyka rynku, na jakim działa przedsiębiorstwo,
2) sprzedaż i jej struktura (główne produkty, kierunki sprzedaży na kraj i eksport, z uwzględnieniem rynku krajów UE),
3) udział w rynku krajowym,
4) główni konkurenci,
5) perspektywy i warunki utrzymania się na rynkach,
6) zaopatrzenie i baza surowcowa (dostępność surowca, umowy długoterminowe z dostawcami, współpraca z grupami producentów rolnych, główni dostawcy i ich udział w dostawach ogółem),
7) organizacja dystrybucji (organizacja dystrybucji w przedsiębiorstwie, sieć zbytu, główni odbiorcy i ich udział w sprzedaży ogółem, stopień zależności, stosowane najczęściej formy rozliczeń).
W biznes planie wnioskodawca powinien przedstawić wszelkie argumenty przemawiające za koniecznością budowy nowej rzeźni.

• Czy w przypadku grup producentów wymóg 12-miesięcznego okresu działalności dotyczy okresu od zarejestrowania grupy na liście Wojewody czy okresu działalności podmiotu, który status grupy otrzymał (np. spółdzielnia)? Przykład: Spółdzielnia działająca od kilkunastu lat, złożyła wniosek o wpis na listę Wojewody. Po uzyskaniu statusu grupy producentów chce się ona starać o dotację jako grupa. Czy minimalny 12-miesięczny okres będzie się liczył od momentu rejestracji, czy od początku działalności jako spółdzielnia?

Pomoc dla grup producentów ma charakter szczególny w stosunku do pomocy dla przedsiębiorców. Grupa producentów jest szczególną formą prowadzenia działalności gospodarczej w rolnictwie. Należy zauważyć, że rozpoczęcie przez dany podmiot działalności w formie grupy producentów rolnych (która skądinąd jest również przedsiębiorcą posiadającym osobowość prawną) nie oznacza przekształcenia formy prawnej podmiotu. Nie jest więc tak, że grupa producentów rolnych przejmuje obowiązki jej jedynego w tym przypadku członka (spółdzielni) ale spółdzielnia z chwilą zarejestrowania grupy nabywa równocześnie status innego podmiotu, o specyficznych celach, odrębnych od przewidzianych dla przedsiębiorcy w przepisach ogólnych. Ponieważ jest to podmiot szczególny, jak również szczególny charakter ma pomoc dla tych grup (przedmiot, limity), wydaje się, że na poczet wymaganego okresu działalności grupy producentów rolnych, na użytek SAPARD nie można zaliczyć okresu prowadzenia działalności przez podmiot, który status grupy uzyskał.

Zdaniem agencji podmiot, który prowadzi od ponad roku działalność gospodarczą, a od krótszego czasu jest również zarejestrowany jako grupa producentów może ewentualnie ubiegać się o pomoc z SAPARD, ale na warunkach ogólnych, o których mowa w § 3 ust. 1 Rozporządzenia RM (jako przedsiębiorca prowadzący działalność związaną z przetwórstwem).