Ten serwis używa plików cookie. Więcej informacji  #  This website uses cookies. More information
Szkoda Polski na podziały!
 
••• Na teren Polski przedostał się groźny koronawirus COVID19. Rząd ogłosił stan epidemii i wydał przepisy regulujące zasady działania służby zdrowia, wprowadził kwarantanny dla osób mających kontakt z zarażonymi lub wracających z zagranicy, zamknięto lotniska oraz wszelkie obiekty i imprezy, w których zwykle jednocześnie przebywa wiele osób ••• Pomimo wielkiego niebezpieczeństwa dla życia obywateli - prezes partii rządzącej, premier rządu i prezydent państwa nie widzą przesłanek do przesunięcia majowych wyborów prezydenckich na termin późniejszy ••• Dwa miliardy (to dwa tysiące milionów) złotych na partyjną propagandę TVP zamiast na ochronę zdrowia obywateli. Tak bezwzglednie czynią ludzie zaślepieni żądzą władzy, a nie zatroskani dobrostanem Polaków ••• Partia i rząd przemawiają wyborcom "do ręki" ••• dobrazmianagate - kasta wysokich urzędników państwowych, kilku członków "dobrze zmienionej" Krajowej Rady Sądownictwa, działając w porozumieniu, dostarczali heiterce dane osobowe, a ta rozpowszechniała anonimy szkalujące sędziów niepokornych wobec władczej destrukcji wymiaru sprawiedliwości ••• Komisja Europejska formalnie pozwała Polskę, członka UE, do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazując, że polska ustawa o Sądzie Najwyższym jest niezgodna z prawem UE, narusza zasadę niezależności sądów oraz zasadę nieusuwalności sędziów ••• Psucie państwa i demokracji w Polsce, prawa i sądownictwa niepokoi wielu Polaków, Parlament Europejski i Komisję Europejską ••• Piętnasty rok Polska jest w Unii Europejskiej. Niestety władza bieżącej kadencji systemowo oddala nas od wspólnoty rozwoju i bezpieczeństwa, pomimo że Polacy w zdecydowanej większości akceptuje i docenia naszą przynależność do UE •••
Sobota 5.10.2024
Warto zrozumieć
 
 Powrót do listy 
WYBÓR  ROKU      KRONIKA 2016  szybki przegląd      AKTUALNOŚCI

2016   styczeń   luty   marzec   kwiecień   maj   czerwiec  
           lipiec    sierpień   wrzesień   październik   listopad   grudzień 

DIARIUSZ REGIOsetu - Grudzień 2016 r.
Niektóre linki zewnętrzne mogą już nie działać

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc

31 grudnia 2016
Co było szczególnie ważne w 2016 r. w Polsce i w świecie
W pierwszej dekadzie grudnia Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadził badanie "Oceny roku 2016 i przewidywania na rok 2017" na 1136-osobowej reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. 42,8% pytanych stwierdziło, że nie zastanawiało się nad najważniejszym wydarzeniem i nie interesuje się tym. 8,2% uznało, że w mijającym roku nie wydarzyło się nic ważnego dla kraju, a 3,7% - że nic ważnego dla świata. Z grona ankietowanych dostrzegających istotne wydarzenia do najważniejszych w kraju w mijającym roku należały: Światowe Dni Młodzieży wskazało je 14% respondentów (badani nie wybierali odpowiedzi z zaproponowanej listy, lecz wymieniali je spontanicznie), Rodzina 500 plus - 10,3%, wybory 2015 i zwycięstwo PiS - 3,1%, ogólną sytuację w kraju - 2,9%, szczyt NATO - 2,7%, konflikt wokół Trybunału Konstytucyjnego - 2,1%, Euro 2016 i sukcesy polskich piłkarzy - 1,6%, inne reformy rządu - 1,2%, rocznicę chrztu Polski - 1,1%, protesty społeczne i powstanie KOD - 1%, tyle samo reformę edukacji. Natomiast na arenie międzynarodowej za najważniejsze 20,8% badanych wymieniło wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych, kryzys migracyjny i problem uchodźców - 4,4%, wojnę w Syrii, konflikty na Bliskim Wschodzie i zagrożenie ze strony ISIS - 3,5%, Brexit - 3,4%, terroryzm i zamachy - 2,9%, konflikt zbrojny na Ukrainie - 1,1% respondentów. (CBOS 180/2016)

29 grudnia 2016
Raport o ochronie przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły
Najwyższa Izba Kontroli przygotowała raport z wykonania programu ochrony przed powodzią w dorzeczu górnej Wisły. Wskazano z nim, że obecny podział odpowiedzialności za wody publiczne oraz rozdział zadań strategii przeciwpowodziowej nie służy skutecznej ochronie. Po uchyleniu Programu, którego zadania zdaniem NIK były wykonywane zgodnie z przyjętymi priorytetami i założeniami, za poszczególne zadanie odpowiada wiele różnych podmiotów, ale ich działania nie są ze sobą w żaden sposób skoordynowane. Izba zauważa, że gospodarka wodna jest permanentnie niedoinwestowana, choć straty powodziowe szacuje się w miliardach złotych. Brak zdecydowanych działań w celu uregulowania tych kwestii może przyczynić się do zwiększenia zagrożenia powodziowego. NIK uważa za konieczne wprowadzenie zmian do ustawy Prawo wodne, w szczególności dotyczących: # uporządkowania struktury jednostek odpowiedzialnych za gospodarkę wodną i ochronę przeciwpowodziową w taki sposób, aby odpowiadały one za poszczególne zlewnie rzek, # określenia ich podstawowych kompetencji i zadań. NOK zwraca też uwagę, że niedostosowanie gospodarki wodnej do uregulowań Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz Dyrektywy Powodziowej grozi sankcjami ze strony KE oraz może spowodować blokadę środków UE przeznaczonych na te cele. NIK złożyła Prezesowi Rady Ministrów wniosek, aby po przyjęciu planu zarządzania ryzykiem powodziowym rozważyć ustanowienie podmiotu odpowiedzialnego za koordynację zadań ujętych w planie oraz zapewnić niezbędne ich finansowanie.

27 grudnia 2016
Budżet 2017 - jest czy go nie ma? Marszałek i klub PiS - było Ok.
W Sejmie od 16 grudnia br. trwa protest posłów opozycji, z blokowaniem Sali obrad plenarnych włącznie. Posłowie żądają m.in. powtórzenia głosowania nad budżetem na 2017 r. Głosowanie ustawy budżetowej dziesięć dni temu odbywało się: bez możliwości uczestniczenia wszystkich chętnych posłów, bez potwierdzenia kworum, z blokowym odrzuceniem zgłoszonych poprawek, bez możliwości zgłaszania wniosków formalnych, bez głosowania imiennego, z ręcznym liczeniem osób głosujących, bez ustalenia czy w obradach uczestniczyli tylko posłowie. Prezydent zwrócił się o analizy prawne dotyczące tej części posiedzenia Sejmu. Posłowie opozycji mają pozostać w Sali obrad plenarnych do najbliższego posiedzenia Sejmu zwołanego w dniu 11 stycznia 2017 r. Zob. Diariusz REGIOsetu z 16 grudnia 2016 r.

23 grudnia 2016
Nakłady inwestycyjne JST sięgały 50% ogółu w sektorze publicznym
W numerze 12/2016 Wiadomości Statystycznych ukazał się artykuł Samorząd terytorialny jako inwestor publiczny w Polsce na tle innych krajów OECD. Według autorów publikacji, ożywienie działalności inwestycyjnej JST nastąpiło od roku 2007, tj. od momentu uzyskania przez Polskę środków finansowych w ramach unijnej polityki spójności. Nakłady inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego w latach 2007-2013 wyniosły prawie 70 mld euro, a w całym sektorze publicznym niecałe 147 mln euro, zatem połowa w samorządach. Kategoria nakładów jest znacznie szersza od wydatków inwestycyjnych, obejmuje bowiem poza składnikiem finansowym także nakłady rzeczowe na stworzenie nowych lub ulepszenie istniejących obiektów majątku trwałego. W wydatkach inwestycyjnych JST (które w ostatnich latach stanowiły średniorocznie ok. 5% wydatków sektora finansów publicznych) najwyższy udział mają gminy (29,9%) i miasta na prawach powiatu (26,6%), powiaty (6,8%), województwa (14,8%) - dane z 2013 r. odzwierciedlają strukturę wieloletnią. Inwestycje sektora samorządowego przeznaczone są głównie na transport, komunikację, energetykę i budownictwo.

22 grudnia 2016
Sekwencja szkodliwych działań poniżyła też Konstytucję RP
Trybunał Konstytucyjny utracił legitymację instytucji ustrojowej państwa. (Zob. Nowe władze - początek "dobrej zmiany" oraz Kalendarz psucia państwa.)

21 grudnia 2016
Proponowane zmiany nie rozwiązują problemów płacowych w JST
Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych przewiduje ujednolicenie tabel z kategoriami zaszeregowania, podwyższenie minimalnego wynagrodzenia pracowników samorządowych oraz zmianę zasad przyznawania dodatku funkcyjnego. Według projektu płaca w I kategorii zaszeregowania ma wzrosnąć o 600 zł - z 1100 na 1700 zł, kategorie zaszeregowania od II do XVI - każda o 20 zł wyższa od poprzedniej, od XVII do XVIII - każda o 100 zł wyższa od poprzedniej i od XIX do XXII - każda o 200 zł wyższa od poprzedniej. Ten ciąg kończy 3000 zł w kategorii XXII. Zdaniem przedstawiciele Związku Miast Polskich proponowany wzrost stawek minimalnych jest zbyt wysoki i wprowadzany w zbyt krótkim terminie. Nowe przepisy muszą się wiązać z dokonaniem istotnych zmian w samorządowych regulaminach wynagradzania, z dostosowaniem do nich budżetów JST. ZMP postuluje przesunięcie wejścia w życie proponowanych zmian od stycznia 2018 r. Jednocześnie ZMP ostrzega, że wprowadzenie w życie rozporządzenia od przyszłego miesiąca może skutkować zwolnieniami wśród stażystów, pracowników obsługi czy zatrudnionych w ramach prac interwencyjnych. Zaproponowane zmiany nie dają samorządom żadnych nowych możliwości kształtowania wynagrodzeń czy zatrudniania w urzędach fachowców z wynagrodzeniem zbliżonym do oferowanych w innych sektorach.

19 grudnia 2016
Trybunał z p.o. prezesa; ustawy nocą podpisane i ogłoszone
Zakończyła się dziewięcioletnia kadencja Prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzeja Rzeplińskiego. Swoją nieugiętą, godną postawą zapisał chlubną kartę w dziejach polskiego sądownictwa. Stał na straży konstytucji i państwa prawa razem z sędziami uznającymi tak samo swoje powinności. Wykazał prawość i odwagę wobec bezprzykładnej, prowadzonej od roku, niekonstytucyjnej presji władzy ustawodawczej i wykonawczej, mającej na celu uczynienie z tej ustrojowej instytucji naszego państwa - sobie posłusznej. Wiceprezesem jest sędzia Stanisław Biernat. Dzisiaj tuż przed północą - bez reflektorów i transmisji telewizyjnej - Prezydent podpisał trzy nowe ustawy o Trybunale (zob. Diariusz REGIOsetu z 13 grudnia 2016 r.) Natychmiast zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw: poz. 2072, poz. 2073, poz. 2074. Tym samym zburzony został system prawny Rzeczypospolitej. Nowe przepisy wchodzą w życie bez kontroli ich zgodnością z Konstytucją. Można zasadnie mniemać, że owa zgodność nie zachodzi. Trybunał traci wiarygodność, mają w nim orzekać sędziowie wybrani z pogwałceniem Konstytucji (tak uznał TK 3 grudnia 2015 r.) Z sądu konstytucyjnego została tylko nazwa. W tym ciągu zdarzeń podczas nocnej zmiany Prezydent powierzył pełnienie obowiązków prezesa Trybunału sędzi Julii Przyłębskiej (już po chorobie uniemożliwiającej ostatnio sędzi udział w pracach TK). Specjalnie pod Jej biogram sformułowano pozwalający na taką nominację zapis w jednej z nowych ustaw. Prezydent przyjął też ślubowanie od wybranego pięć dni wcześniej do składu TK sędziego Michała Warcińskiego. Po odebraniu znaczenia Trybunałowi, po niby-uchwaleniu budżetu na nastepny rok (zob. Diariusz REGIOsetu z 16 grudnia 2016 r.), po wywróceniu oświaty (zob. Diariusz REGIOsetu z 17 grudnia 2016 r.) wypełnia się zapowiedź posła Kaczyńskiego o ostrym grudniowym natarciu na własne państwo. Następne do "naprawy" szykowane są całe sądownictwo powszechne, instytuty naukowe, uczelnie, a to nie koniec ustawianych w kolejce. Na "dobrą wymianę" czekają też Państwowa Komisja Wyborcza i ustawa Kodeks wyborczy. Brak zaufania rządzących do kogokolwiek z zastanych, prowadzi donikąd. Dla swoich obniża się progi kwalifikacyjne, aby również formalnie mogli zająć miejsca zwalnianych, zwykle merytorycznie lepszych.

18 grudnia 2016
Zwalniani z pracy nauczyciele nie otrzymują skutecznej pomocy
Programy aktywizacji zawodowej prowadzone w latach 2014-2015 dla zwalnianych lub zagrożonych utratą pracy nauczycieli były przedmiotem badania Najwyższej Izby Kontroli. Środki finansowe według pierwotnych założeń miały być przeznaczone na wspieranie nauczycieli zwalnianych lub zagrożonych zwolnieniem w związku z likwidacją szkół i placówek publicznych. Po analizie zebranego materiału okazuje się, że sytuacja zwalnianych nauczycieli na rynku prasy nie poprawiła się znacząco. Pomoc okazała się mało skuteczna, przede wszystkim dlatego, że w znacznym stopniu objęła osoby niezagrożone bezpośrednio utratą pracy, a nawet takie, które z systemem oświaty miały jedynie związek okazjonalny. W efekcie zaledwie kilkanaście procent uczestników programów wsparcia podjęło nową pracę poza sektorem oświaty. NIK podkreśla, że Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, a następnie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w nieskuteczny sposób kierowało realizacją zadań w zakresie wsparcia pracowników instytucji sektora oświaty. Nie zapewniła jednolitych zasad kwalifikowania kandydatów na terenie kraju, dopuściła do kwalifikowania uczestników niezgodnie z dokumentami programowymi Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki oraz nierzetelnie monitorowała realizację wsparcia.

17 grudnia 2016
Rozpędzony taran "reformowania" oświaty blisko formalnej mety
Po burzliwej dyskusji Sejm uchwalił wczoraj reformę systemu oświaty - ustawy: Prawo oświatowe i Przepisy wprowadzające Prawo oświatowe. Senat przyjął je bez poprawek. Trafiły do Prezydenta. Związek Nauczycielstwa Polskiego skierowało do Głowy Państwa wniosek o zawetowanie tych ustaw lub o zarządzenie referendum ogólnokrajowego w sprawie reformy systemu edukacji. Nie jest to jedyny apel o odmowę podpisu pod tą reformą. Nie wydaje się jednak aby Prezydent przerwał ten łańcuch ignorowania negatywnych ocen merytorycznych i opinii środowisk zawodowych oświaty. Zob. Diariusz REGIOsetu z 8 grudnia oraz 21 listopada 2016 r.

16 grudnia 2016
Dzika praktyka parlamentarna - klub PiS zastępuje cały Sejm
W czasie protestu grupy parlamentarzystów przeciwko wykluczeniu przez marszałka Sejmu z obrad, z błahego powodu, jednego posła - marszałek zarządził przeniesienie posiedzenia z zablokowanej sali obrad plenarnych do Sali kolumnowej. Tam starczyło miejsc dla członków klubu PiS. Ustawieni przy wejściach strażnicy nie wpuszczali posłów z ugrupowań opozycyjnych, pomimo wykazywania przez nich woli uczestniczenia w obradach. Niewielu z nich udało się wejść. Wydarzenie bez precedensu. Poseł ma nie tylko prawo, ale wręcz obowiązek brania udziału w pracach Sejmu. Członkowie klubu PiS mieniący się tutaj Sejmem (spełnienie warunku kworum nasuwa wątpliwości, także to czy w głosowaniu brali udział tylko posłowie, nie było możliwości aby w sali byli dziennikarze oraz filmowali to bez precedensu wydarzenie) "uchwalili" jakże ważną ustawę - budżet na rok 2017. Do podważenia jej legalności wystarczy fakt blokowego głosowania nad zgłoszonymi poprawkami - jedno głosowanie odrzucające hurtem kilkadziesiąt poprawek, bez indywidualnego odniesienia się do każdej z nich. Uznanie za uprawnioną takiej dzikiej praktyki parlamentarnej, otwiera drogę do uchwalania dowolnych ustaw łącznie z nową Konstytucją, w dowolnym miejscu, w dowolnym składzie posłów, w dowolnym terminie i o dowolnej porze dnia. Tak wytrwale niszczone jest prawo i nasze państwo.

14 grudnia 2016
Podano jednolity tekst ustawy o odpadach; ważne dla samorządów
W Dzienniku Ustaw ukazał się jednolity tekst ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz.U. 2016.1987). Uwzględnia on zmiany wprowadzone trzynastoma ustawami, które ukazały się między czerwcem 2013 r. a listopadem 2016 r.

13 grudnia 2016
Jest "ostateczne rozwiązanie" kwestii Trybunału Konstytucyjnego
35 lat temu wprowadzono w Polsce stan wojenny i sprzeczne z konstytucją przepisy stanu wojennego. W rocznicę tego ponurego dnia Sejm uchwalił ustawę Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Przy obecności 431 posłów - za głosowało 229 (225 z klubu Prawo i Sprawiedliwość, trzech z koła Wolni i Solidarni oraz jeden poseł niezrzeszony), przeciw - jeden poseł niezrzeszony oraz 197 ze wszystkich pozostałych klubów i kół, czterech posłów wstrzymało się od głosu. Dwa tygodnie wcześniej uchwalono ustawy: o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnymo statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem obecnie trzymających władzę uchwalone dzisiaj przepisy zapewnią spokojną pracę Trybunału Konstytucyjnego. Zdaniem opozycji w Polsce zanika konstytucyjna kontrola stanowionego prawa, zastępuje ją kontrola partyjna większości sejmowej. Przy braku przewagi pozwalającej zmienić konstytucję na swoją modłę wybrano stan postępującego neutralizowania znaczenia ustawy zasadniczej oraz sądu konstytucyjnego. Bezwzględny roczny już proces niszczenia Trybunału, nie mający precedensu w jego 30-letniej historii, zgodne w tym dziele (pod wspólną batutą) działania bądź zaniechania działań władzy ustawodawczej i wykonawczej prowadzące do degradacji ważnej instytucji ustrojowej - jawnie sprzeniewierzają się stanowisku Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w sprawie Trybunału.

12 grudnia 2016
Niestandardowe instrumenty i operacje finansowe pod lupą MF
Resort finansów zamierza zmienić przepisy dotyczące zadłużania się przez samorządy, a głównie zwiększyć kontrolę wobec zaciągania przez jednostki samorządu terytorialnego pożyczek w tzw. parabankach. Rozważana jest dostosowanie do takich zmian sprawozdawczości JST, tak aby było możliwe wykazywanie w odrębnych pozycjach (poza kredytami i pożyczkami) zobowiązań z tytułu niestandardowych operacji finansowych. Analizowane są możliwości doprecyzowania zapisów zawartych w art. 243 ustawy o finansach publicznych, pozwalające podporządkować zobowiązania zaciągane przez samorządy w tzw. parabankach regułom ostrożnościowym. Już obecnie spłata zobowiązań z tytułu niestandardowych instrumentów finansowych będąca wydatkiem bieżącym obniża indywidualny limit spłaty zobowiązań (zmniejszając kwotę nadwyżki operacyjnej, będącej różnicą między dochodami bieżącymi i wydatkami bieżącymi, liczonej na podstawie kwot z 3 poprzednich lat). Tym samym zaciąganie zobowiązań spłaconych wydatkami bieżącymi zawęża przestrzeń do zaciągania nowych zobowiązań spłacanych rozchodami (kredyt, pożyczka, obligacja), co ma wpływ na spełnienie indywidualnego wskaźnika zadłużenia, wynikającego z przywołanego wyżej artykułu ustawy o finansach publicznych.

10 grudnia 2016
W obowiązującej narracji Polacy to albo patrioci, albo zdrajcy
Na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, po uczestnictwie w nabożeństwie, brat tragicznie zmarłego w 2010 r. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego wygłosił po raz osiemdziesiąty - na cyklicznym zgromadzeniu - przemówienie pełne nienawiści do nie schlebiających mu rodaków.

8 grudnia 2016
Od roku szkolnego 2019/2020 nasz ustrój szkolny bez gimnazjów
Ministerstwo Edukacji Narodowej uruchomiło odrębny adres internetowy: http://reformaedukacji.men.gov.pl z informacjami o szykowanych zmianach w edukacji. W zakładce "o reformie" znalazły się trzy bloki: # Uczeń, rodzic, # Nauczyciel, dyrektor, # Samorząd. Podana przez MEN statystyka ukazuje fantastyczne obudowanie społeczne i eksperckie owych zmian: 1667 ekspertów, 50 debat w MEN, 1118 zgłoszonych opinii, 17 debat wojewódzkich, 130 spotkań z samorządami, 2500 opinii do projektów. W tych liczbach robiących wrażenie pomieszczono z pewnością zdecydowanie krytyczne (zagrożone strajkiem) stanowisko Związku Nauczycielstwa Polskiego. Jaki udział w tych opiniach miały te przeciwne ekspresowej reformie nie podano. Po odrzuceniu 30 listopada br. przez dwie komisje sejmowe skierowanego do wszystkich klubów poselskich wniosku o przeprowadzenie sejmowego wysłuchania publicznego w sprawie ustawy Prawo oświatowe wraz z przepisami wprowadzającymi - ogólnopolskie organizacje gmin i powiatów we współpracy z organizacjami społecznymi, działającymi w sferze oświaty, organizują społeczne wysłuchanie publiczne, które odbędzie się w poniedziałek 12 grudnia br., od godziny 10.30 do ok. 13.00, w Warszawie, w Sali Warszawskiej Pałacu Kultury i Nauki. Więcej informacji: debata.edu.pl, ZPP,ZMP. Wysłuchanie będzie transmitowane on-line na: kanał_ZGWRP_YouTube.

5 grudnia 2016
Samorządowcy dostaną więcej, uzgadnianie i konsultacja zmian
Rządowe Centrum Legislacji publikuje przebieg uzgodnień i konsultacji publicznych projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (z 18 listopada 2016 r.) Proces legislacyjny tego projektu powinien się zakończyć w terminie pozwalającym wprowadzić nowe tabele od 2017 r. Jedną ze zmian jest przejście z procentowych na kwotowe wartości stawek dodatku funkcyjnego przysługującego pracownikom zatrudnionym na podstawie wyboru i powołania. Zobacz uzasadnienie projektu.

2 grudnia 2016
Decyzja Związku Województw RP: wspólne obrady 16 Sejmików
W 2017 r., najprawdopodobniej w końcu maja, w Łodzi odbędzie się pierwsze wspólne posiedzenie radnych sejmików wszystkich województw. Ostateczną decyzję podjął Związek Województw RP, w którego skład wchodzą marszałkowie i przewodniczący samorządów województw. (Zob. Diariusz REGIOsetu z 10 października 2016 r.)

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc


WYSZUKIWARKA
gmin, miast, powiatów i województw

Czysty węgiel z nieba